Jaarverslag 2019

Paragrafen

Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Inleiding
Deze paragraaf geeft informatie over de mate waarin de gemeente in staat is financiële tegenvallers op te vangen.
In het ‘Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten’ is aangegeven dat het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de weerstandscapaciteit en alle niet-kwantificeerbare risico's.

  • De (beschikbare) weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken of om niet voorziene daling van inkomsten te compenseren.
  • Niet gekwantificeerde risico's zijn gebeurtenissen waaraan geen bestuurskeuze ten grondslag ligt en waarvoor geen voorzieningen of bestemmingsreserves zijn gevormd. Deze kunnen van materiële betekenis zijn in relatie tot het balanstotaal of de financiële positie.

In deze paragraaf zijn opgenomen:

  • de vermogenspositie
  • de kengetallen van de financiële positie
  • de beschikbare weerstandscapaciteit
  • de risicoanalyse
  • de ratio weerstandsvermogen

Het is de verantwoordelijkheid van de gemeenteraad dat de begroting in continuïteit sluitend is. Een precies sluitende begroting zonder weerstandsvermogen betekent echter dat er geen ruimte is voor tegenvallers. Hierdoor kan de uitvoering van de programma’s in gevaar komen. Een financiële buffer is daarom noodzakelijk. Hoe groot die buffer moet zijn hangt af van het risicoprofiel van de gemeente. Factoren die hierbij een rol spelen (onder andere): sociale structuur, groeipotenties en interne bedrijfsvoering.

Vermogenspositie
Om een inzicht te geven in de vermogenspositie van de gemeente is hieronder de balans per 31 december 2018 en 2019 weergegeven
(bedragen x € 1.000).

ACTIVA

Rekening 
31-12-2018

Begroting
31-12-2019

Rekening 
31-12-2019

Vaste activa

Immateriële vaste activa

1.962

0

398

Materiële vaste activa

76.235

55.635

49.693

Financiële vaste activa

- Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen

77

77

77

- Leningen aan woningbouwcorporaties

5.231

4.045

4.044

- Overige langlopende geldleningen

2.124

3.373

2.570

- Uitzettingen met een looptijd > 1 jr

344

177

177

Totaal vaste activa

85.973

63.307

56.959

Vlottende activa

- Onderhanden werk (BIE)

16.440

43.581

39.778

- Niet in expl. Bouwgr (NIEGG)

0

0

0

- Grond- en hulpstoffen

0

0

0

- Voorraad

15

0

17

- Uitzettingen looptijd < 1 jaar

12.581

6.500

11.256

- Liquide middelen

411

400

409

- Overlopende activa

920

100

1.765

Totaal vlottende activa

30.367

50.581

53.225

Totaal activa

116.340

113.888

110.184

PASSIVA

Rekening 
31-12-2018

Begroting
31-12-2019

Rekening 
31-12-2019

Vaste passiva

Eigen vermogen

- Algemene reserves

23.210

13.573

25.749

- Bestemmingsreserves

68.758

75.013

60.774

- Resultaat

220

0

580

Totaal eigen vermogen

92.188

88.586

87.103

Voorzieningen

13.949

12.010

13.867

Vaste schulden (looptijd > 1 jaar)

289

28

178

Totaal vreemd vermogen lang

14.238

12.038

14.045

Vlottende passiva

- Netto vlottende schulden (looptijd < 1 jr)

7.130

9.264

7.489

- Overlopende passiva

2.784

4.000

1.547

Totaal vlottende passiva

9.914

13.264

9.036

Totaal passiva

116.340

113.888

110.184

 

Kengetallen financiële positie

Rekening 2018

Begroting 2019

Rekening 2019

Netto schuldquote

-6,2%

9,8%

-6,1%

Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen

-17,4%

-2,1%

-15,2%

Solvabiliteitsratio

79,2%

77,8%

79,1%

Structurele exploitatieruimte

1,8%

1,7%

1,0%

Grondexploitatie

25,1%

69,6%

55,0%

Belastingcapaciteit

91,3%

92,6%

92,6%

Toelichting gehanteerde kengetallen

  • Netto schuldquote (%):
    biedt inzicht in het niveau van de schulden ten opzichte van de eigen middelen. Hoe lager het percentage is, hoe gunstiger de financiële positie.  Het percentage van -6,1% betekent dat er geen schuld is.
  • Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen (%):
    wordt berekend overeenkomstig de netto schuldquote, vermeerderd met leningen aan openbare lichamen, woningbouwcorporaties, deelnemingen en overige verbonden partijen. Dit kengetal houdt ook rekening met de risico's die gelopen worden bij voornoemde partijen. Hoe lager het percentage is, hoe gunstiger de financiële positie . Het percentage van -15,2% betekent dat er, inclusief de correctie voor de verstrekte leningen per saldo geen schuld is (er zijn per saldo meer geldleningen verstrekt dan opgenomen).
  • Solvabiliteitsratio (%):
    geeft inzicht in hoeverre we in staat zijn om aan de financiële verplichtingen op lange termijn te voldoen. Berekend is het eigen vermogen gedeeld door het totale vermogen. Hoe hoger het percentage, hoe beter  we in staat zijn om aan onze toekomstige financiële verplichtingen te voldoen. Anders gesteld: hoe hoger ons eigen vermogen is ten opzichte van het totale vermogen, hoe beter we in staat zijn om onze verplichtingen op de lange termijn na te komen. Met een solvabiliteitsratio van 79,1% zijn wij in de toekomst in staat om aan onze financiële verplichtingen te voldoen.
  • Structurele exploitatieruimte (%):
    dit kengetal berekent de structurele baten minus lasten, gecorrigeerd met structurele mutaties in reserves gedeeld door de totale baten gecorrigeerd met structurele mutaties in reserves uitgedrukt in een percentage. Hoe hoger het percentage hoe meer ruimte er is voor structurele uitgaven. In financieel opzicht moet ernaar worden gestreefd om structurele lasten zoveel mogelijk af te dekken door structurele baten. Het percentage is > 0%. Dit betekent dat sprake is van een gezonde balans tussen de structurele uitgaven en de structurele baten.
  • Grondexploitatie (%):
    geeft de verhouding weer tussen de waarde van gronden ten opzichte van de totale baten exclusief mutaties in de reserves. Investeringen in grondexploitaties worden verwerkt in de waarde van de gronden en verhogen onze risico's (en verhogen de waarde van het kengetal). Gerealiseerde verkoopopbrengsten verlagen de waarde van de gronden (en verlagen de waarde van het kengetal). Best heeft op dit moment relatief veel bouwgronden in exploitatie.
  • Belastingcapaciteit (%):
    vergelijkt de lokale lastendruk van een meerpersoonshuishouden in Best met gemiddelde WOZ-waarde voor OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing met de gemiddelde landelijke lastendruk voor een meerpersoons huishouden met gemiddelde WOZ-waarde voor ozb, rioolheffing en afvalstoffenheffing. Een percentage van 92,6% betekent dat de lokale lastendruk lager is dan de landelijk gemiddelde lastendruk.

De berekende kengetallen zijn op basis van normen van het Rijk in te delen in 3 categorieën:

  • categorie A: minst risicovol
  • categorie B: gemiddeld risicovol
  • categorie C: meest risicovol

In onderstaande tabel worden de kengetallen van Best naast de normen van het Rijk gezet en voorzien van een kwalificatie:

Categorie A

Categorie B

Categorie C

Kengetal rekening 2019

Kwalificatie Best

Netto schuldquote                       

< 90%

tussen 90% en 130%

> 130%

-6,1%

A

Netto schuldquote gecorrigeerd 

< 90%

tussen 90% en 130%

> 130%

-15,2%

A

Solvabiliteitsratio

> 50%

tussen 20% en 50%

< 20%

79,1%

A

Structurele exploitatieruimte

> 0%

0%

< 0%

1,0%

A

Grondexploitatie

< 20%

tussen 20% en 35%

> 35%

55,0%

C

Belastingcapaciteit

< 95%

tussen 95% en 105%

> 105%

92,6%

A

Beschikbare weerstandscapaciteit
De beschikbare weerstandscapaciteit van de gemeente is als volgt opgebouwd:

  • onbenutte belastingcapaciteit onroerende-zaakbelastingen (OZB)
  • budget voor het doen van onvoorziene uitgaven
  • vrije algemene reserve
  • stille reserves: het verschil tussen de actuele liquidatiewaarde en de boekwaarde van activa (gemeentelijke eigendommen).

In de onderstaande tabel is de beschikbare weerstandscapaciteit weergegeven:

Weerstandscapaciteit

Bedrag x € 1.000

Jaarlijkse exploitatie :

Onbenutte belastingcapaciteit OZB
Stelpost voor onvoorziene uitgaven

  3.812
      51

Totaal weerstandscapaciteit in de jaarlijkse exploitatie

  3.863

Vermogenssfeer per 31 december 2019:
Vrije algemene reserve
Stille reserves

   25.749
  1.907

Totaal weerstandscapaciteit in de vermogenssfeer

  27.656

Voor het afdekken van risico's gebruiken wij alleen de weerstandscapaciteit in de vermogenssfeer.

Risicoanalyse schades 2019
In de primaire begroting 2019 stonden de plannen voor 2019, inclusies verwachtte kosten en opbrengsten. Echter, we kunnen financiële tegenvallers krijgen die vooraf niet begroot waren. Hieronder staat beschreven of er extra kosten of tegenvallende opbrengsten zijn geweest op onderstaande gebieden die niet in de (primaire) begroting 2019 waren opgenomen (schade).

  • juridische geschillen;
  • werkloosheidsuitkeringen, wachtgeldverplichtingen personeel;
  • verstrekte of gewaarborgde geldleningen;
  • gemeenschappelijke regelingen;
  • aansprakelijkheid en schadevergoedingen;
  • uitkering gemeentefonds (inwonersgroei en woningbouw);
  • overtreding wet- en regelgeving;
  • milieu;
  • Boekwaarden van gronden (exclusief grondexploitaties);
  • Sociaal domein;
  • grondexploitaties;
  • Vastgoed.

Geen schade
In 2019 zijn er geen financiële schades geweest op de volgende risicogebieden: boekwaarden van gronden (exclusief grondexploitaties), gemeenschappelijke regelingen, juridische geschillen, overtreding wet- en regelgeving, uitkering gemeentefonds (inwonersgroei en woningbouw), verstrekte en gewaarborgde geldleningen, grondexploitaties en sociaal domein.

Wel schade
Hieronder volgt de verantwoording per risicogebied over de mate waarin wel schade is ontstaan.

Werkloosheidsuitkeringen, wachtgeldverplichtingen personeel
De pensioenverplichtingen zijn in het laatste kwartaal van 2019 bijgesteld. Door aanpassing van de rekenrente en de gehanteerde sterftetabel moet deze voorziening nog verder aangevuld worden met € 615.000,- Dit is opgenomen in deze jaarrekening. De totale schade bedraagt hiermee € 615.000,-.

Aansprakelijkheid en schadevergoedingen
Er is in 2019 een totale schade wegens het betalen van kosten eigen risicodrager en kosten van eigen risico's bij verzekeringen voor een bedrag van € 9150,- ontstaan. Dit is aanzienlijk minder dan het schadebedrag van 2018 (€ 17.200). De redenen zijn onder andere minder vandalisme en diefstal.  

Milieu
Attero
Er is een eindvonnis in het geschil tussen Attero en de Brabantse gewesten over de garantieplicht van aanlevering van brandbaar restafval over de jaren 2015-januari 2017. Het NAI heeft geoordeeld, dat de Brabantse gewesten en gemeenten verplicht zijn een naheffing te betalen voor de minderlevering. De Metropoolregio Eindhoven heeft als contractpartner namens de 21 gemeenten uitvoering gegeven aan het financiële deel van het vonnis wat betrekking heeft op deze regio. Er is een procedure gestart bij het Gerechtshof om het vonnis te vernietigen. In 2021 wordt de uitspraak verwacht.

Onvoldoende afvalscheiding
De kwaliteit van het PMD was slecht, waardoor grote hoeveelheden zijn afgekeurd. Dit heeft extra kosten voor de gemeente meegebracht voor een bedrag van € 250.000.

Tegenvallende inkomsten PMD inzameling (NEDVANG)
We hebben voorschotten gekregen voor het inzamelen van PMD afval. De definitieve eindafrekening over de periode 2015-2016 van dit afval was ongunstig voor de gemeente Best, omdat minder afval is ingezameld dan geraamd. Daarom is € 30.000 terugbetaald.

Vastgoed
Klimaatinstallatie
Er zijn extra kosten gemaakt die noodzakelijk waren voor het verkrijgen van de omgevingsvergunning voor de klimaatinstallatie.
De nieuwe klimaatinstallatie werkt het beste bij dichte ramen en deuren. Echter in de aanwezige deuren zitten geen ramen. Om transparantie te bevorderen zijn de deuren voorzien van een glasstrook. De totale schade bedraagt € 11.000.

Aanpassing aan gemeentehuis
In 2019 is geconstateerd dat de bevestiging van de gevelbeplating van het monumentale deel van het gemeentehuis onveilig was. Hierop is gelijk actie ondernomen door afzetting van de omgeving en het direct opstarten van herstelwerkzaamheden. Een deel van de kosten voor de herstelwerkzaamheden zijn in 2019 betaald (€ 100.000).
De werkzaamheden zijn nog niet afgerond, waardoor in 2020 ca. € 145.000 aan kosten verwacht wordt.  
In verband met warmteontwikkeling zijn glazen delen van het dak vervangen door geïsoleerde colorbelpannelen. De kosten hiervan bedragen € 10.995.

Grondexploitaties
We hebben voor de grondexploitaties € 16.519.097 nodig als buffer om risico’s op te vangen. We hebben hier nu € 16.961.682 voor gereserveerd. Omdat we meer gereserveerd hebben dan we denken nodig te hebben, storten we € 442.585 terug in de vrije algemene reserve.

Frauderisicoanalyse
We hebben beheersmaatregelen genomen om de kans op fraude te reduceren. Volgens planning zouden we in 2019 elf beheersmaatregelen zoals benoemd in de frauderisicoanalyse uitvoeren. We hebben in 2019 acht van de elf beheersmaatregelen afgerond. Drie maatregelen worden in 2020 afgerond.

ga terug
Deze pagina is gebouwd op 05/30/2020 09:37:39 met de export van 05/30/2020 09:36:39